Türkiye de savunma, havacılık ve uzay teknolojileri alanında yerli ve milli projelerin geliştirilmesini ve ihracat potansiyelinin artırılmasına katkı sunmak amacıyla gerçekleştirilen ve 109 ülkeden; 390 yabancı ve 567 yerli olmak üzere toplam 957 firma, 268 resmî delegasyon, 112 ticarî delegasyon, 40.000’i sektör profesyoneli olmak üzere 78.643 ziyaretçinin katıldığı SAHA Expo’da Novart Uzay Teknoloji kurucu ortağı Ege Türkyılmaz Novart’ı katılımcılara tanıttı. Ege Türkyılmaz sunumun da Novart’ın kuruluşundan, çalışma alanlarından ve ürünlerinden bahsetti. 2018 yılında kendi geliştirdikleri hibrit roket motoruyla Türkiye’de sonda roket uçuşu gerçekleştiren Novart 2020 yılında TÜBİTAK 1512 desteğini aldı. Ege Türkyılmaz Novart’ın çalışma alanlarından bahsederken asıl çalışma alanlarını roket itki sistemleri olduğunu vurguluyor.
Bu alanın multidisipliner bir çalışma gerektirmesinden kaynaklı çeşitli uzmanlıkları ve hizmetleri bulunuyor. Kullanılan ve fırlatılan roketleri Novart mühendislerinin geliştirmesinin yanında test sistemlerinde de Novart elektronik sistemleri kullanılıyor. Müşterilerine eşsiz bir deneyim sunmayı hedefleyen Novart müşterileri istediği takdirde test uçuşları da gerçekleştiriyor. Sonrasında ise roketleri yere tekrar kullanılabilir bir şekilde indirip gerekli verileri istenildiği takdirde müşterileriler ile paylaşıyor.
Ege Türkyılmaz sunumunda Novart Uzay Teknolojileri’nin ürün ailesinden de bahsediyor. “EGÜ (Eletkronik Gözlem Ünitesi) roketin havada anlık olarak hız, ivme ve irtifa ve yönelim verilerini bize veriyor. Bu sayede kademeli bir rokette etrafta güvenlik problemi yaratacak durumların olmadığına emin olduktan sonra ikinci motorun ateşlenmesini kontrol ediyor ve buna izin veriyor ya da engelliyor. Tahmin edebileceğiniz gibi dik indirilen roketlerde de bu tarz ürünler kullanılıyor ve bu bizim ileride throttle ve trans factorign sistemlere geçtiğimiz zaman kullanabileceğimiz önü açık bir ürün. Aynı zamanda ilk ticari ürünlerimizden biri oldu. Geçtiğimiz yıl ve önceki yıl Roketsan’a Teknofest kapsamında satışını gerçekleştirdik.”
Ege Türkyılmaz test roketleri ve fırlatma rampalarından da bahsediyor. Fırlatma rampaları Teknofest kapsamında Roketsan için ürettiklerini ve ayrıca tasarım, üretim, kurulum ve operasyon süreçlerinin tamamını gerçekleştirdiklerini belirtiyor.
Türkyılmaz sunumuna şu şekilde devam ediyor: “Diğer ticari ürünümüz şu an bu alanda çalışan firma ve kişilere satışını yaptığımız ve kullandığımız ürünlerden biri. 32 kanal ve kanal başına 10 kHz’den oluşan ve 8 kanal kontrol sistemi çıktısı olan bir elektronik kart. Bu kartta bütün testlerimizi yapabiliyoruz.
Tübitak 1512 desteği ile yaptıkları yazılımdan bir görüntü de gösteren Türkyılmaz “Herhangi bir teknik altyapısı olmayan kişinin dahi roket tasarlayabileceği ve bunu yaparken de öğrenebileceğini dile getiriyor ve şu şekilde devam ediyor: “
Bu üründe bir roketin tasarımından simülasyonuna ve sonraki analizlerine kadar yani CAD aşamasına kadar olan bütün kısımlar ele alınabiliyor. Son derece yüksek detayları içinde barındırıyor. Kullandığınız kanatların kesitlerini bile buraya elinizle çizebiliyorsunuz. Yazılıma piyasa satılan bütün motorları programa dahil ettik.. Aynı zamanda yeni motorlar eklendiğinde buraya sistemden çekiyor. Üstüne üstlük kendi motorlarınızla burada kimyasal kompozisyonları girerek kullanabiliyorsunuz. Bu üründe dünya üzerinde herhangi bir noktaya roketinizi yerleştirip tahmini düşüş noktasını da görebilmeniz mümkün.
Göz bebeğimiz ve son ürünümüz olan hibrit roket motoru ve test sistemimizden de bahsetmek istiyorum. Bu şu an için azot-protoksit yani NOX ile oksitlenilen parafin bazlı bir roket motoru. Bu bizim itki sistemi olarak ticarileşmeye yakın olan ilk ürünümüz. Şu an için Roketsan ile bu ürün üzerine görüşmelerimiz pozitif bir şekilde anlaşma seviyesinde devam ediyor.
Test ateşlemesinden bir görüntü de paylaşan Ege Türkyılmaz “Son 8 gün içindeki çok sayıdaki ateşlememizden bir tanesiydi. Burada toplam 12.7 kN.s toplam itki alıyoruz ve 245 saniye ISP ‘miz var. Birazcık daha basite indirgemek gerekirse bu motoru amatör modelde bir sonda roketine entegre ettiğimizde yaklaşık 2-3 metrelik bir roketi 5-6 km irtifaya çıkarabiliyor. Bu aslında bir nevi konsept kanıtı. Yani biz bunu ileride yapacağımız şeylerin ilk adımı olarak sizlere gösterebiliriz. Arkamda gördüğünüz bizim hedefte ulaşmaya çalıştığımız belki ülkemizin bir değeri olabileceğini düşündüğümüz yurt dışına da satmayı hedeflediğimiz 10 kN anlık itki gücüne sahip roket motoru. Kademe olarak bunu ürün halinde sunmayı düşünüyoruz. Burada oksitleyicisini ve motorun kendisini basınç yayıcı farkıyla beraber tek bir bulk sisteme kadar indirgeyip uzay ortamında ya da Upper Stace roketlerde itki vermeyi hedefliyoruz. Gösterdiğim şeyleri planladığımızdan erken bir şekilde bitirmeyi başardık. Bizi, iten bazı güzel faktörler sayesinde 2023 ‘ün ilk yarısında ürün ailemize Cold Gas Truster eklemeyi düşünüyoruz. Uydu itki sistemlerine daha rahat etki edebilir ve daha güvenli bir sistem aynı zamanda da şu an anlık 2.5 kN veren motorumuzda 5 kN’lük abisini yapmayı planlıyoruz. 2023 sonunda da 10 kN’luk motorla bu sefer sadece Türkiye’de değil yurt dışında da daha sağlam bir ürünle kendimizi göstermeyi hedefliyoruz.” Sözleriyle sunumunu tamamlıyor.
